Elaiussa Sebaste yada Elaeousa Sebaste ' Ayaş '

Silifke-Mersin karayolu üzerinde ve Silifke’ye yaklaşık 35 km. mesafededir. Şehir muhtemelen M.Ö.II. veye i. yy.’da kurulmuştur. M.Ö. 31’den biraz önce Elaiussa Roma egemenliğindeyken belki Romalılar tarafından Tarkondimotos’a M.Ö. 20’de ise Kilikya’nın dağlık şehirleri ile birlikte Kappadokia kralı i.Arkhelaos’a verilmiş ve bu kralın zamanında Augustus’a olan sadakat ve şükran ifadesi olarak ismi Sebaste olarak değiştirilmiştir. M.S.72’de Roma senatosunca durumu yeniden ayarlanan ve düzenlenen Kilikya Bölgesi Romaİmparatorluğu’na kesin olarak bağlanınca bölgenin bir şehri olan Elaiussa Sebaste aynıduruma tabi olmuştur. Roma egemenliği ve erken hıristiyan döneminde büyük bir gelişmegösteren şehir M.S. VI. yy.’da limanının kumla dolması ile önemini yitirmeye başlamış, VIII. yy.’da Arap akınlarından sonra ise aşağı yukarı tamamen terkedilmiştir.
Elaiussa Sebaste antik çağlarda bugünkünden farklı bir çevreye sahipti. Korykos (Cennet Cehennem ) yönünden gelindiğinde uzun bir yarım ada bugün dolmuş olan ufak limanıkorumaktaydı. Antik şehir limanın gerisinde yer alıyordu ve karşısına ufak bir ada isabet etmekteydi. Bu ada bugün kara ile birleşmiş ve yarımada haline gelmiştir. Kalıntılara bakacakolursak Silifke yönünden gelindiğinde yolun solunda görülen ilk kalıntılar Çukurbağ deresi üzerindeki aquadukt kalıntılarıdır. Bulunan kitabeye göre M.S. 400’den önce yapılmasıimkânsız olan, bu aşağı yukarı birbirinden 300m. uzaklıktaki aquaduktlardan sonra bir zamanlar yarımada olan tepenin üzerinde ve kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda 6x12 sütun sayılı Roma devri tapınağı yola yakın bir yerde bulunmaktadır. Kompozit ve Korint düzeni arası başlıklı, üç fascialı arşitravı olan podyumlu bu tapınağın stylobatı üzerine erkenhıristiyanlık döneminde kilise inşa edilmiştir.
Şehrin kalıntılarının yoğun olduğu kesimde bir zamanlar ada olan bugünkü yarım adanın kuzey yönünde karşısında tiyatro yer almaktadır. Tiyatronun önünde XIX. yy.da 16 sütunu görülebilen stoa bulunmaktaydı. Şimdiki yarımada antik çağda ada üzerinde Kapadokya kralıArkhelaos’un sarayı bulunmaktaydı. Bugün sarayın olduğu yerde erken hıristiyan dönemikilise mevcuttur.